Noem alle namen – 135 jaar contractarbeid
Precies 135 jaar geleden zetten de eerste Javanen voet aan wal in Suriname als contractarbeiders. Vanuit Nederlands-Indië werden ruim 30.000 mannen, vrouwen en kinderen naar de Surinaamse koffie- en suikerplantages gebracht. Zo ontstond, via de Nederlandse Handel Maatschappij – opvolger van de VOC – een nieuwe, pijnlijke verbinding tussen Oost en West.
Wat is het verhaal van deze Javanen in Suriname? In haar nieuwe documentaire Noem alle namen onderzoekt filmmaker Sharon Kromotaroeno het verzwegen verleden van de Javaanse contractarbeiders. Een geschiedenis die nauwelijks vanuit hun eigen perspectief is vastgelegd, maar wel door de koloniale macht nauwgezet is geregistreerd. Het systeem van contractarbeid was een koloniale vorm van uitbuiting die pas in 1948 (met het einde van de poenale sanctie) formeel werd afgeschaft.
Programma
Sharon Kromotaroeno deelt onbekende archiefstukken en verhalen die generaties lang zijn doorgegeven, tot de ervaringen van haar eigen grootouders. Hun leven vormt de kern van het vooronderzoek voor haar film.
Daarnaast draagt dichter Marius Atmoredjo voor uit zijn werk. Als achterkleinkind van een Javaanse contractarbeider brengt hij de verhalen van zijn voorouders op voelbare wijze over.
Een indringend programma dat duidelijk maakt: het verleden van slavernij en contractarbeid is nog altijd springlevend.
Over de sprekers
- Sharon Kromotaroeno (1991, Den Haag) is documentairemaker en bekend van onder meer Ik heb voor niks geschreven, Voordat ik geboren werd en Gods markthal. In haar werk kiest ze vaak voor het perspectief van de underdog. Met Noem alle namen geeft ze een stem aan haar eigen grootouders, die als Javaanse Surinamers onder de Nederlandse Handel Maatschappij een leven in anonimiteit leidden.
- Marius Atmoredjo (1959, Lelydorp in Suriname) is vierde generatie nakomeling van een Javaanse contractarbeider. Hij schreef de dichtbundel Loslaten zullen ze nooit meer en is de eerste Javaans-Surinaamse dichter die in het Nederlands publiceert.