Na de Bevrijding trekt er een schaduw van verlies over de oorlogslanden. Dan zitten de overlevenden met de doden en gewonden, met de geschroeide aarde, met de ontheemden, met de wezen en met de getraumatiseerden. Dan likt men zijn wonden. Dan krijgen jongeren generatie op generatie de oorlog te verwerken.
Op 3 mei 2025 worden literaire verhalen over de afloop van de Tweede Wereldoorlog verteld. Het zijn verhalen van de jong-volwassenen van die tijd: Marga Minco en Armando. Als intermetzo zingt Marijke van der Steen Jiddisje liederen over het verlies van verwanten.
Terug in Amsterdam
Ilse Roelofsen vertelt dit verhaal uit het boek ‘Een leeg huis’ van Marga Minco. Na de bevrijding reizen twee jonge Joodse vrouwen vanuit hun onderduikadressen naar hun ouderlijk huis in Amsterdam. Daar is alles verdwenen: hun huizen, hun familie en hun kennissen. Amsterdam huilt, waar ze eens heeft gelachen.
Daar praat men niet graag over
Stan Fritschy en Gerbrand Dijkstra (viool) brengen verhalen uit het boek ‘De straat en het struikgewas’ van Armando. De jonge kunstenaar Armando maakt de bevrijding mee. Eerst in de bossen van Amersfoort, later als NRC journalist in Berlijn. Armando maakt de stand van het land op en doorbreekt het stilzwijgen van de overlevenden over de oorlog. ‘Er trekt een schaduw van verlies over Europa’, schrijft hij. ’Daar praat men niet graag over’.