Een foto uit 1942
Een foto uit september 1942 van 22 Joodse kinderen in de leeftijd van 4-17 jaar, is genomen op de binnenplaats achter de grote synagoge in de Golstraat. En naast de Joodse school, wat nu het Etty Hillesum Centrum is.
Een aantal kinderen draagt een grote ster op hun kleren. Dit was een van de vele anti-Joodse maatregelen van de Duitse bezetters in de Tweede Wereldoorlog.
De foto kwam in het voorjaar van 1998 te voorschijn bij het verwisselen van een schilderijlijst. Hij bleek bijna 60 jaar daar verborgen te hebben gezeten.
Over de foto is ook een les gemaakt voor groep 8 van de basisschool.
In de vaste tentoonstelling is een kast ingericht over deze foto met meer informatie over alle kinderen.
De foto kwam in handen van de heer Meier de Leeuw. Hij is Joods en was kind voor de oorlog en heeft een aantal van deze kinderen persoonlijk gekend. Zelf zat hij toen al ondergedoken want anders had hij zeker op de foto gestaan, vertelde hij. Meier de Leeuw ging op zoek naar wie die kinderen waren. De foto moet gemaakt zijn rond het Joodse nieuwjaar (Rosj Hasjana) dat in 1942 op 12/13 september viel. De kinderen vierden deze dag in de synagoge en jeugdsjoel.
De foto bleek gemaakt te zijn op de binnenplaats achter de grote synagoge in de Golstraat en naast de Joodse school. Het meisje in het witte jurkje in het midden van de foto bleek als enige de oorlog overleefd te hebben. Zij heette Felice Polak en was ondergedoken, samen met haar ouders en broer. Haar vader was leraar Engels op de HBS in Deventer.
Een paar van de kinderen op de foto, zoals Bram en Heiman Roos zijn al anderhalve maand nadat de foto is gemaakt op transport gesteld naar Auschwitz en daar direct na aankomst vergast (12 oktober 1942) samen met hun moeder, Schoontje Roos-Gosschalk. De meeste kinderen waren een half jaar later allemaal vermoord.
In de tentoonstelling over Joods leven in Deventer valt er nog veel meer te lezen en te zien over deze kinderen en hun families. Het is het verhaal van doodgewone kinderen, van doodgewone ouders, in een doodgewoon stadje als Deventer. Sommige kinderen hadden altijd al in Deventer gewoond, andere waren na 1933 uit Duitsland gevlucht met hun ouders, zoals Gertrud Bloch, en in Deventer terecht gekomen. Sommige kinderen waren, net als hun ouders, religieus, andere niet, maar toch werden ze vervolgd, opgepakt en vermoord.
In het Etty Hillesum Centrum zijn twee films te zien waar Felice Polak, het meisje in het witte jurkje, vertelt over de foto. Jasper en zijn oma en een interview uit 2018.